’n Onlangse hofsaak het opnuut bewys hoe belangrik dit is om seker te maak jou testament voldoen aan álle wetlike vereistes, skryf die finansiële beplanner Pieter Willem Moolman.
Dit is so ’n belangrike onderwerp dat ons gerus vandeesweek kan voortbou op verlede maand se rubriek oor die noodsaaklikheid van behoorlik bewoorde en ondertekende testamente.
Daarin het ek verduidelik watter probleme kan ontstaan as ’n testament nie aan die wetlike vereistes voldoen nie. Veral die element van behoorlike ondertekening is uitgelig omdat ’n testament daarsonder nie as geldig en bindend verklaar kan word nie.
’n Onlangse Appèlhofsaak, (Hendrik van der Merwe v The Master and the SPCA) beklemtoon die belangrikheid daarvan dat alle formaliteite ten volle nagekom moet word.
John van Schalkwyk en sy beste vriend, Hendrik van der Merwe, het in verskillende provinsies gewoon maar was gereeld met mekaar in aanraking. In 2004 het Van Schalkwyk ’n wettige testament onderteken wat die Dierebeskermingsvereniging die enigste erfgenaam van sy boedel gemaak het.
In 2007 het Van Schalkwyk en Van der Merwe besluit om mekaar die algehele erfgename in hul boedels te maak.
Van Schalkwyk stuur toe aan Van der Merwe ’n e-posboodskap waarby hy ’n konsep-testament aanheg wat bepaal dat hy Van der Merwe die enigste erfgenaam in sy boedel maak. Daarna bel hy Van der Merwe om te verneem of die konsep-testament in orde is.
Met dieselfde doelstelling in gedagte, het Van der Merwe ’n testament onderteken wat deur sy prokureur opgestel is. Daarin is Van Schalkwyk as die enigste erfgenaam in sy boedel aangewys.
Vroeg in 2008 tree Van Schalkwyk toe met pensioen af en ’n maand daarna sterf hy − sonder dat hy sy konsep-testament onderteken het. Die Meester aanvaar toe die testament wat Van Schalkwyk in 2004 onderteken het.
Van der Merwe het die Hooggeregshof genader en aansoek gedoen dat Van Schalkwyk se
ongetekende testament as ’n wettige dokument aanvaar word.
Die beslissing was nie ten gunste van Van der Merwe nie. Die rede was dat die 2007-testament nie onderteken is nie.
Die hof het beslis dat geen bewyse bestaan waarvolgens die “e-pos-testament” geldig verklaar kon word nie. Om dit so te aanvaar, sou daartoe aanleiding gee dat baie mense hulle na die howe wend om ongetekende testamente wettig te laat verklaar.
Van der Merwe het toe die Appèlhof genader wat alles in oënskou geneem het; veral die feit dat die oorledene geen afstammelinge of afhanklikes gehad het nie.
Die Appèlhof het in ag geneem dat die testament steeds in Van der Merwe se rekenaar was en dat Van Schalkwyk ook vir Van der Merwe as ’n benoemde in sy pensioenfonds aangewys het. Van der Merwe het ook reëlings getref om sy eie testament te hersien nadat hy die e-pos en konsep-testament ontvang het.
Die Appèlhof het artikel 2(3) van die Testamentewet in ag geneem om die ware bedoeling van die oorledene te bepaal en toe die Meester aangesê om die ongetekende e-pos-testament as die oorledene se ware testament te aanvaar.
Hoewel Van der Merwe uiteindelik die hofsaak gewen het, was dit klaarblyklik ’n duur proses.
In baie gevalle sal mense nie genoeg geld hê om so ’n saak na die Appèlhof te neem nie. Dit is baie goedkoper om uit die staanspoor die regte prosedure te volg as om jou tot die hof te wend, soos in dié geval nodig was.
Dit kan eenvoudig nie genoeg benadruk word nie: ’n mens moet seker maak dat jou testament deur ’n professionele persoon opgestel word sodat jou bedoelings volledig uitgestippel word en die dokument ten volle aan die bepaalde wette voldoen.
Ten laastens móét die testament korrek onderteken en op ’n veilige plek gebêre word.
Pieter Willem Moolman is die stigter van PWM Financial Management in Port Elizabeth. Besoek www.pwmfb.co.za of skakel 041 582 3034.